Choroby układu krążenia to główna przyczyna zgonów w Polsce i na świecie. Zmiana stylu życia oraz wczesna diagnostyka mogą odwrócić ten niekorzystny trend
Mimo coraz lepszej diagnostyki i nowocześniejszych metod leczenia umieralność w Polsce z powodu chorób układu krążenia należy do najwyższych w Europie. Na ich rozwój wpływa wiele czynników związanych ze współczesnym stylem życia, m.in.: nieodpowiednia dieta, palenie tytoniu i picie alkoholu, stres czy brak lub niewystarczająca ilość aktywności fizycznej. Długotrwałe narażenie na te czynniki może prowadzić do licznych zaburzeń, m.in.: dyslipidemii, otyłości, cukrzycy czy nadciśnienia tętniczego krwi. Tylko przez wyeliminowanie niewłaściwych nawyków, możemy w dużym stopniu zminimalizować ryzyko zachorowania.
Dla osób szczególnie narażonych na choroby układu krążenia został opracowany Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia (CHUK), który ma na celu podniesienie wiedzy i świadomości pacjentów na temat chorób układu krążenia i zdrowego stylu życia, ale przede wszystkim zmniejszenie o 20 proc. zachorowalności i umieralności Polaków z powodu chorób układu krążenia.
Czy program jest dla Ciebie
Tak, jeżeli:
jesteś osobą w wieku 35, 40, 45, 50 i 55 lat (w danym roku kalendarzowym) i dotychczas nie rozpoznano u Ciebie choroby układu krążenia oraz nie korzystałeś w ciągu ostatnich 5 lat z badań w ramach programu profilaktyki chorób układu krążenia (CHUK), również u innego świadczeniodawcy.
Albo
jesteś osobą szczególnie obciążoną czynnikami ryzyka, m.in.:
• masz nadciśnienie tętnicze krwi,
• masz podwyższone stężenie cholesterolu,
• masz nadwagę lub jesteś osobą otyłą,
• palisz papierosy,
• masz więcej niż 35 lat,
• jesteś mężczyzną,
• jesteś obciążony genetycznie.
Cel programu
• obniżenie o ok. 20 % zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia osób objętych programem dzięki wczesnemu wykrywaniu i redukcji występowania i natężenia czynników ryzyka,
• zwiększenie wykrywalności i skuteczności leczenia chorób układu krążenia (CHUK),
• wczesna identyfikacja osób z podwyższonym ryzykiem CHUK,
• promocja zdrowego stylu życia czyli niepalenia, prawidłowego odżywiania się oraz aktywności fizycznej.
Jak się zgłosić?
Świadczenia w ramach programu udzielane są bez skierowania. Wystarczy zgłosić się do swojego lekarza pierwszego kontaktu.
Osteoporoza nazywana jest czasem „cichym złodziejem kości”. Polega na stopniowym zanikaniu tkanki kostnej, aż struktura kości staje się podobna do gąbki. Taka kość jest słaba i jeśli dojdzie do niewielkiego nawet urazu, ulega złamaniu. Bardzo wiele osób dopiero wtedy dowiaduje się, że choruje na osteoporozę. Warto wiedzieć, że zanik tkanki kostnej nie boli i postępuje bezobjawowo, stopniowo osłabiając kości.
Badaniem, które daje diagnozę, jest densytometria badająca gęstość kości za pomocą aparatu rentgenowskiego. To bezpieczne badanie, które nie wymaga żadnego przygotowania.
Ryzyko osteoporozy wzrasta z wiekiem i częściej dolegliwość ta dotyka kobiet niż mężczyzn. Istotne w jej rozwoju są również czynniki genetyczne. Ryzyko rozwoju choroby wzrasta zwłaszcza u kobiet po menopauzie. Nie oznacza to jednak, że osoby młode nie chorują na osteoporozę, zwłaszcza jeśli nie dostarczają organizmowi dostatecznych ilości wapnia w posiłkach i mają problemy hormonalne.
Najskuteczniejsza profilaktyka osteoporozy zaczyna się już w życiu płodowym i trwa aż do osiągnięcia wieku dorosłego. Chodzi o to, by w okresie, kiedy budowana jest kość, dostarczyć organizmowi wystarczającą ilość budulca, m.in. białka, wapnia i witaminy D3.
Każdy rodzi się z potencjalną, indywidualną maksymalną (szczytową) gęstością kości, którą osiąga do okresu wczesnej dorosłości. Nieprawidłowa dieta i brak witaminy D3 powodują, że ta zaprogramowana gęstość kości będzie mniejsza. Warto wiedzieć, że tkanka kostna ulega przez całe życie ciągłym procesom demineralizacji i mineralizacji (upraszczając: dekonstrukcji i konstrukcji). O ile jednak w okresie wzrostu mineralizacja przeważa nad procesem odwrotnym, a w młodości procesy te wzajemnie się równoważą, to w trzeciej, czwartej dekadzie życia demineralizacja zaczyna stopniowo przeważać. Im lepszy zatem „stan wyjściowy” kości, tym są one mocniejsze na starość.
Oprócz diety mineralizację kości wspomaga też aktywność fizyczna.
Kiedy osteoporoza jest zaawansowana, dochodzi do złamań. W bardzo zaawansowanej postaci nawet kichnięcie może spowodować złamanie kręgu. Szczególnie niebezpieczne są złamania kości szyjki udowej. Mało kto wie, że ten uraz bywa śmiertelny – pacjent zwykle jest już w starszym wieku, a zatem często cierpi z powodu chorób przewlekłych i w wyniku złamania zostaje unieruchomiony na długi czas. To zaostrza problemy z oddychaniem i wydolnością krążeniową oraz osłabia odporność. W ciągu roku po złamaniu szyjki kości udowej umiera 20 proc. kobiet i 37 proc. mężczyzn, którzy doświadczają takiego urazu.
Dla osób szczególnie zagrożonych osteoporozą, a zatem dla kobiet w wieku 50–70 lat, opracowany został Program Koordynacji Profilaktyki Złamań Osteoporotycznych.
Czy ten program jest dla Ciebie?
Program jest dla Ciebie, jeśli:
• jesteś kobietą
• masz 50–70 lat
• nie leczysz się na osteoporozę ani nie została ona u Ciebie zdiagnozowana.
Kto i gdzie realizuje program?
Z powodu pandemii realizacja programu może być ograniczona lub opóźniona. Kontaktuj się z instytucjami odpowiedzialnymi za realizację programu w danym województwie
Program badań przesiewowych raka jelita grubego w zakresie wykonywania badań kolonoskopowych na lata 2019 - 2021
Rak jelita grubego (okrężnicy) jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych w Europie. Badaniem w kierunku raka jelita grubego jest kolonoskopia. Usunięcie wykrytych w czasie badania polipów znacznie ogranicza ryzyko choroby. Bezobjawowy rak wykrywany jest u jednej osoby na 125 badanych.
Kolonoskopia umożliwia obejrzenie wnętrza jelita grubego przy użyciu giętkiego przyrządu wyposażonego w kamerę i źródło światła (kolonoskop). Jest to badanie bezpieczne, które w szczególnych przypadkach może się odbyć w znieczuleniu – wymagane są wtedy aktualne badania krwi.
Czy program jest dla Ciebie?
Tak, jeśli masz:
• od 55 do 64 lat oraz
• otrzymałeś imienne zaproszenie.
Nie ma znaczenia czy występują u ciebie objawy sugerujące raka jelita grubego. Twoje zaproszenie jest ważne do końca roku, w którym skończysz 64 lata.
Czy możesz zgłosić się na badania bez zaproszenia
Tak, możesz zrobić kolonoskopię, jeśli jesteś w grupie:
• osób w wieku 50 – 65 lat, niezależnie od wywiadu rodzinnego,
• osób w wieku 40 – 49 lat, które mają krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano raka jelita grubego,
• osób w wieku 25 – 49 lat z rodziny z zespołem Lyncha. W tej grupie osób konieczne jest potwierdzenie rozpoznania przynależności do rodziny z zespołem Lyncha z poradni genetycznej na podstawie spełnienia tzw. kryteriów amsterdamskich i ewentualnego badania genetycznego. Niniejszy program finansuje tylko pierwsze badanie w tej grupie osób. Następne badania nadzorcze – powinny być finansowane z innych źródeł. Członkowie takiej rodziny powinny mieć powtarzane kolonoskopie nadzorcze co 2-3 lata, chyba, że badanie genetyczne wskaże, że u danej osoby nie ma mutacji genetycznych i że dana osoba może być zwolniona z wykonywania kontrolnych (nadzorczych) kolonoskopii.
• osób w wieku 20-49 lat z rodziny z zespołem polipowatości rodzinnej gruczolakowatej (FAP). W tej grupie osób konieczne jest potwierdzenie rozpoznania przynależności do rodziny z FAP z poradni genetycznej. Niniejszy program finansuje tylko pierwsze badanie w tej grupie osób.
Jak często musisz robić kolonoskopię
Wystarczy, że zrobisz kolonoskopię raz w życiu. Dalsze postępowanie zależy od tego, czy badanie wykryje jakieś zmiany.
Kto i gdzie realizuje program?
SP Szpital Powiatowy
im. Ludwika Rydygiera w Brzesku
146621418 bsz.pbp@gmail.com
" Kształtowanie świadomości zdrowotnej kobiet w wieku 50-69 lat w zakresie profilaktyki raka piersi w latach 2019 - 2021"
Rak piersi to jeden z czołowych zabójców kobiet w Polsce. W początkowym okresie nie daje on żadnych objawów, ale wcześnie wykryty jest uleczalny. Dlatego tak ważne jest, aby kobiety poddawały się regularnym badaniom mammograficznym, które pozwalają wykryć nawet najmniejsze zmiany
Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet. Stanowi około 23% wszystkich zachorowań wśród nowotworów i jest przyczyną około 14% zgonów.
Ryzyko zachorowania znacznie wzrasta po 50 r. ż.
Spośród wielu czynników rakotwórczych coraz częściej wskazuje się na uwarunkowania genetyczne. W Polsce około 10% przypadków raka piersi występuje u kobiet z mutacją w obrębie genów, najczęściej w BRCA 1.
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na skuteczność leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju. Badania kliniczne wykazały, że w grupie kobiet w wieku 50–69 lat, które wykonywały badania mammograficzne co rok lub co 2 lata, zmniejszyła się umieralności o 25 – 30%! A więc warto badać się systematycznie i nie dopuścić do rozwoju choroby.
W ramach profilaktyki raka piersi NFZ zaprasza wszystkie kobiety pomiędzy 50–69 rokiem życia na bezpłatne badania mammograficzne.
Czy program jest dla Ciebie?
Tak, jeżeli:
• jesteś kobietą w wieku od 50 do 69 lat i w ostatnich 24 miesiącach nie wykonywałaś mammografii w ramach profilaktyki zdrowotnej,
• otrzymałaś w ramach programu profilaktyki raka piersi w roku ubiegłym pisemne wskazania do wykonania ponownego badania mammograficznego po upływie 12 miesięcy.
Cel programu
• obniżenie wskaźnika umieralności w Polsce z powodu raka piersi do poziomu krajów Unii Europejskiej,
• podniesienie poziomu wiedzy na temat profilaktyki raka sutka i wczesna diagnostyka,
• wprowadzenie na terenie całego kraju ujednoliconych zasad postępowania diagnostycznego.
Kto i gdzie realizuje program?
Badanie mammograficzne możesz wykonać w poradniach stacjonarnych lub w mammobusie, który dojeżdża do najodleglejszych zakątków Polski.
Jak się zgłosić?
Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania. Wystarczy, że zgłosisz się do poradni, która wykonuje takie badania.
Gdzie można wykonać mammografię?
SP ZOZ Brzesko Szpital Powiatowy im . Ludwika Rydygiera
tel . 146621377
info: 126330218
503777651
mammografia@maszachaba.com.pl
" Kształtowanie świadomości zdrowotnej kobiet w wieku 50-69 lat w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy w latach 2019 - 2021"
Rak szyjki macicy to jeden z częstszych nowotworów występujących u kobiet. Na wczesnym etapie jest wyleczalny w ponad 99% przypadków. Niewykryty i nieleczony może prowadzić do śmierci. Dlatego każda kobieta po 25 r. ż. powinna regularnie wykonywać profilaktyczne badania cytologiczne.
Rak szyjki macicy jest szóstym co do częstości występowania nowotworem u kobiet w Polsce – stanowi ponad 10% nowotworów u kobiet. Rocznie jest wykrywany u ok. 3000 kobiet, a 1700 z nich umiera z jego powodu.
Regularne badania cytologiczne pozwalają wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym – uleczalnym – stadium choroby. Badania dowodzą, że 1,5- 2% rozmazów cytologicznych jest nieprawidłowych i wymaga dalszej diagnostyki.
Czy program jest dla Ciebie?
Tak, jeżeli
• jesteś kobietą w wieku od 25 do 59 lat, która w ciągu ostatnich 3 lat nie miała wykonywanego przesiewowego badania cytologicznego.
Uwaga! Pacjentki leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy po zakończeniu kontroli onkologicznej (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne) ponownie mogą zostać objęte badaniami cytologicznymi.
Cel programu
• zmniejszenie wskaźnika umieralności kobiet na raka szyjki macicy do poziomu osiągniętego w krajach Unii Europejskiej,
• zwiększenie wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy i wprowadzenie na terenie całego kraju jednolitego modelu postępowania diagnostycznego.
Kto i gdzie realizuje program?
Każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisaną umowę z NFZ. Wybrane poradnie POZ, które podpisały umowę na świadczenia położnej POZ w Programie profilaktyki raka szyjki macicy.
Jak się zgłosić?
Aby wziąć udział w programie nie musisz mieć skierowania. Wystarczy, że zgłosisz się do ginekologa.
Gdzie można wykonać mammografię?
SP ZOZ Brzesko Szpital Powiatowy im . Ludwika Rydygiera
tel . 146621377
info: 126330218
503777651
cytologia@maszachaba.com.pl
NZOZ MIROMED
Mirosław Lejawka
Poradnia Medycyny Rodzinnej
Jurków 379/3
32-860 Czchów